Ziemniaki zyskały u nas popularność już wieki temu. Jednak ich godnym (i nie spokrewnionym) zamiennikiem są bataty, nazywane także słodkimi ziemniakami. Uniwersalność zastosowania w kulinariach oraz walory odżywcze, a także niespotykany i charakterystyczne smak słodkich ziemniaków sprawił, że ich ranga wśród innych warzyw znacznie wzrosła.

Bataty, podobnie bowiem jak ziemniaki można gotować, piec czy grillować. Jednak ilość potraw, do których można je zastosować zdaje się być nawet szersza niż dania z zastosowaniem tradycyjnych ziemniaków.

Czym są słodkie ziemniaki? Jakie składniki odżywcze znajdziemy w batatach? Jakie są właściwości i zastosowanie batatów w kuchni?

Odpowiedzi znajdziecie w naszym tekście, więc czytajcie dalej.

Czym są bataty?

Bataty to rośliny bulwiaste, które wbrew pozorom nie są kuzynami popularnych i znanych nam ziemniaków. Nazewnictwo stosowane w odniesieniu do batatów z jakim możemy się spotkać to słodkie ziemniaki, pataty czy wilec ziemniaczany. Roślina ta uprawiana jest również jako roślina ozdobna ze względu na pięknie kwitnące kwiaty.

Słodkie ziemniaki przywędrowały do Europy z terenów Ameryki Środkowej i Południowej, gdzie były jednym z podstawowych i powszechnie stosowanych warzyw. Także współcześnie uprawa batatów odgrywa tam istotną rolę.

Jakie są odmiany batatów?

Trudnym zadaniem jest wymienienie wszystkich odmian słodkich ziemniaków, ponieważ jest ich około 400! W zależności od rodzaju bataty różnią się od siebie barwą skórki, miąższu oraz kształtem, a co niektóre nawet swoimi właściwościami i zastosowaniem.

Skórka może przybrać kolory takie jak fioletowy, czerwony, pomarańczowy, żółty czy biały. Miąższ z kolei najczęściej ma barwę żółtą, pomarańczową lub białą. Należy wspomnieć, że nie wszystkie odmiany słodkich ziemniaków są jadalne.

Bataty, które są dla nas jadalne mają najczęściej kształt kuli, walca lub są pociągłe. Ich waga wynosi do około 2 kilogramów. Jednak spotkać można również rekordowe bulwy, których waga dochodzi nawet do 5 kilogramów.

Jakie witaminy i minerały znajdziemy w słodkich ziemniakach?

Słodkie ziemniaki zawierają liczne składniki odżywcze nawet po ich ugotowaniu. W 100 gramach świeżo ugotowanych batatów znajdziemy bowiem:

• błonnik,
• białko,
• witaminę A,
• witaminę C,
• witaminy z grupy B,
• witaminę E,
• witaminę K,
• kwas foliowy,
• wapń,
• żelazo,
• magnez,
• fosfor,
• potas,
• sód,
• cynk.

Należy zaznaczyć, że słodkie ziemniaki zawierają najwięcej potasu (230 mg w 100 gramach). Jednak zawartość składników odżywczych może różnić się w zależności od odmiany i koloru batatów.

Odmiany o czerwonej barwie zawierają sporą dawkę likopenu, który redukuje ryzyko wystąpienia i rozwoju chorób serca oraz niektórych typów nowotworów. Odmiany fioletowe obfitują w silne przeciwutleniacze, a żółte w karotenoidy (znajdują się one w warzywach pomarańczowych i żółtych), które mają pozytywny wpływ na wzrok.

Właściwości batatów

Słodkie ziemniaki to bogate źródło witamin B1, B2 oraz B6, które wspomagają prawidłowy rozwój i niczym niezaburzone funkcjonowanie komórek skóry, włosów, paznokci oraz błon śluzowych. Kompleks witamin z grupy B odpowiada także za regulowanie poziomu cukru i cholesterolu we krwi. Witaminy z grupy wspomagają również prawidłową pracę układu nerwowego.

Słodkie ziemniaki stanowią również cenne źródło witaminy A oraz karotenoidów, w tym beta – karotenu, który odpowiada za zdrowy wygląd skóry, odporność organizmu, a także przyczynia się do dobrego wzroku.

Istotną rolę odgrywają także składniki mineralne, do których należy między innymi magnez, który przyczynia się do prawidłowej pracy mięśni, układu nerwowego i układu hormonalnego. Magnez zmniejsza również skutki odczuwania stresu. Fosfor z kolei odpowiada za prawidłową gęstość kości, a potas za regulowanie ciśnienia tętniczego.

Zastosowanie słodkich ziemniaków w kuchni

Słodkie ziemniaki można spożywać pieczone, grillowane czy ugotowane. W przeciwieństwie do dobrze znanych nam ziemniaków, bataty można jeść również na surowo. Pataty spożywane bez uprzedniego przetworzenia termicznego smakują jak połączenie dyni z marchewką, a do tego są niezwykle chrupiące.

Bataty można wykorzystać w kuchni do stworzenia ciasta, puddingu, puree, pasztetu, frytek, a nawet pierników. Roślina wilca ziemniaczanego posiada jadalne nie tylko bulwy, ale również liście, które można wykorzystać między innymi do przyozdobienia potrawy.

Kto nie powinien jeść batatów?

Niektóre odmiany słodkich ziemniaków zawierają szczawiany. Z tego powodu osoby, które borykają się z kamicą nerkową lub kamicą pęcherzyka żółciowego nie powinny wplatać ich do swojej diety.

Jak gotować bataty?

Gotowanie batatów nie różni się zbytnio od przygotowywania w ten sam sposób ziemniaków. Jednak znaczącą różnica jest czas ich gotowania. Słodkie ziemniaki potrzebują znacznie mniej czasu, aby się ugotować, bo zaledwie około 20 minut.

Podobnie jak tradycyjne ziemniaki, tak i ich słodki odpowiednik możemy gotować obrany lub w tak zwanych mundurkach, czyli bez obierania. Bataty wkładamy do jeszcze zimnej i delikatnie osolonej wody.

Ważnym aspektem jest ciemnienie słodkich ziemniaków pod wpływem powietrza. Aby do tego nie dopuścić koniecznością jest ich natychmiastowe umieszczenie w wodzie po obraniu, a następnie ich ugotowanie.

Jakie bataty kupować?

Najsmaczniejsze po przygotowaniu będą bataty twarde, o jędrnej i napiętej skórce, które pozbawione są wszelkiego rodzaju uszkodzeń, obtłuczeń czy plam.

Aby cieszyć się takim stanem słodkich ziemniaków przez dłuższy czas należy przechowywać je w ciemnym, chłodnym oraz dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Ich świeżość będzie wtedy trwać przez około 10 dni.

Surowych słodkich ziemniaków nie powinniśmy przetrzymywać w lodówce.

Producenci

Współcześnie największe uprawy słodkich ziemniaków spotkać możemy w Chinach, Ugandzie, Nigerii, Indonezji, Tanzanii oraz Wietnamie.

Na rynku dostępne jest również mnóstwo przetworzonych i gotowych już do spożycia produktów, które zawierają w sobie bataty. Wśród nich znaleźć możemy muesli, puree warzywne, makarony, dżemy oraz żywność dla dzieci. Do producentów tych produktów zaliczyć można firmy takie jak Babydream, BoboVita, Erdbar, Ellas’s kitchen, Florentin, Gerber, Nestle, Sempio czy Vitagermine.

Ceny

Bataty oraz produkty z nimi spotkać można zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych. Ceny zależą od rodzaju i gramatury produktu i oscylują one od około 3 złotych do około 50 złotych. Surowe słodkie ziemniaki kosztują natomiast około 20 złotych za kilogram.

Zobaczcie jakie dania można przygotować ze słodkich ziemniaków:

Czy należycie do fanów batatów? W jaki sposób najczęściej wykorzystujecie je w kuchni?

Dajcie znać w komentarzach.